เวลาที่จิตจะเกิดมรรคผลนั้น จิตจะรวมเข้าอัปนาสมาธิอาโลโกอุทปาทิ ในธัมมจักกัปปวัตตนสูตร ตอนที่ท่านพระอัญญาโกณฑัญญะรู้ธรรมนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสถึงสภาวธรรมที่เกิดขึ้นอยู่ชุดหนึ่งว่า “ดวงตาเกิดขึ้นแล้ว ญาณเกิดขึ้นแล้ว ปัญญาเกิดขึ้นแล้ว วิชชาเกิดขึ้นแล้ว และ “แสงสว่าง” (อาโลโก) เกิดขึ้นแล้ว” อาโลโก ตัวนี้ เป็นคนละเรื่องกับอาโลกกสิณ ในขณะที่จิตผ่านมรรค มรรคจะแหวกขันธ์ที่ห่อหุ้มจิตแท้ธรรมแท้ออกไป ธรรมชาติที่บริสุทธิ์ล้วนๆ เป็นวิสังขารธรรม ไม่มีเยื่อหรือใยอะไรสักนิดเดียวที่จะกล่าวได้ว่า เป็นลักษณะของรูปหรือนาม ก็จะปรากฏออกมา เป็นความบริสุทธิ์ล้วนๆ (อย่าเข้าใจว่า สิ่งนี้เป็นสิ่งตรงข้ามกับขันธ์นะครับ สิ่งนี้ไม่ใช่สิ่งที่เป็นคู่ หรือเป็นสิ่งเดี่ยวๆ แต่เป็นความบริสุทธิ์ที่พ้นจากขันธ์ 5) เมื่อจิตเข้าถึงความบริสุทธิ์ล้วนๆ แล้ว 2 – 3 ขณะ จะเกิดแสงสว่างผุดขึ้นจากความไม่มีอะไรเลย แล้วจิตจะตกภวังค์นิดหนึ่ง พอถอยขึ้นมาก็จะเกิดอาการจิตยิ้มดังที่กล่าวไปแล้ว